Marieke Voerman-Peters over 74 Bornse namen op het Holocaust Monument in Amsterdam
Vandaag herdenken wij alle Nederlandse slachtoffers sinds de Tweede Wereldoorlog. Ik wil in deze herdenkingsbijeenkomst stilstaan bij de 74 Joodse inwoners van Borne die deze oorlog niet hebben overleefd, maar zijn vermoord in concentratiekampen. Omdat zij Joods waren. Anders zouden zijn. Een bedreiging zouden vormen. Schuld zouden hebben aan wat er misging in Europa. Zij werden een anoniem onderdeel van een enorm getal. Een anoniem onderdeel van de zes miljoen Europese Joden die zijn vermoord. Een anoniem onderdeel van de 102.000 Joden uit Nederland die om het leven zijn gekomen.
In Borne kregen zij hun naam weer terug met de komst van de struikelstenen. En nu gaan zij op landelijk niveau hun naam terugkrijgen op het Holocaust Namenmonument dat in Amsterdam gebouwd wordt. Op dit monument worden de namen van alle 102.000 Joodse slachtoffers, en Sinti en Roma, uit Nederland vermeld. Iedereen kan bijdragen aan de bouw van dit monument door een naam te adopteren die op het monument vermeld wordt. Ik ben in 2019 een crowdfunding gestart om namens Borne alle 74 namen van onze gedeporteerde en vermoorde Joodse inwoners op het monument vermeld te krijgen. Met behulp van particulieren, leerlingen van basisschool de Vonder, ondernemers, fondsen en de gemeente is het vorig jaar gelukt om het benodigde bedrag bij elkaar te krijgen. Het certificaat dat na de namenadoptie toegestuurd wordt door het Nederlands Auschwitz Comité, dat de initiatiefnemer is van de oprichting van het Holocaust Namenmonument, heeft inmiddels een plek gekregen in het gemeentehuis, omdat dit een plek is die toegankelijk is voor iedereen in Borne.
De indrukwekkende ervaringsverhalen van de mensen die de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt en overleefd zijn over een tijdje niet meer rechtstreeks van hen te horen. Maar de tastbaarheid en omvang van het Namenmonument gaat ons herinneren aan welke verschrikkelijke gebeurtenissen hebben plaatsgevonden, wat nooit meer mag gebeuren, maar wat helaas op sommige plekken in de wereld nog steeds gebeurt. Nog steeds worden mensen opgesloten en vermoord omdat zij als anders en als een bedreiging worden gezien. Het monument maakt ons volwassenen, de kinderen die nu opgroeien en de kinderen na hen hopelijk ook bewust van welke verschrikkelijke dingen kunnen gebeuren als gevolg van stigmatisering en discriminatie op basis van onbegrip en angst.
Volgens de Joodse traditie blijven de doden voortleven zo lang hun namen worden genoemd. Met de komst van het Holocaust Namenmonument en de bijdrage hieraan van de inwoners en gemeente van Borne blijven de namen van de 74 omgekomen Joodse inwoners van Borne voortleven. Omwille van de tijd kan ik niet alle 74 namen noemen, maar onder hen zijn leden van de familie Lievendag, de familie Zilversmit, de familie Roozendaal, de familie van Gelder, de familie Schlosser, de familie Spanjaard en de familie Franken. Zoals op het certificaat van het Nederlands Auschwitz Comité staat: “Hun namen leven voort om het verleden nooit te vergeten”.