Een vriendin nodigde me uit om afgelopen December 2024, op een zaterdag naar de Afrika Dag in Amsterdam te komen. Deze vriendin weet dat mijn leven om Afrika draait. Ik reisde vanuit Borne af, trotseerde de kou en was vol verwachting. Toen ik aankwam, was het al druk. De ruimte was klein maar vol met mensen. Er waren studenten, verschillende organisaties, bedrijven en zelfs enkele leden van het parlement van de Europese Unie. Zoals zo vaak gaat kon je kiezen uit onderwerpen die jouw aanspraken, waar je passie voor hebt, nieuwsgierig naar bent en deze lezingen bijwonen. Ik wilde meer weten over Congo en koos voor een lezing over dit land. Ik had de Congo-oorlog nooit begrepen en nu één van de overlevenden aanwezig was, besloot ik naar haar verhaal te luisteren.
Ze zat op een hoge, ongemakkelijke stoel en glimlachte elke keer weer. Een glimlach die niet alleen op haar gezicht af te lezen was maar ook weerspiegelde in haar mooie grote ogen, een welgemeende glimlach. Het was op het eerste gezicht moeilijk te geloven dat ze een overlevende was. Toen het haar beurt was om te spreken inhaleerde ze diep, verhief haar stem en legde in 5 minuten gedetailleerd het lijden van Congolese vluchtelingenvrouwen en -meisjes in Uganda uit. Ze sprak met haar hart en tranen. De zaal werd stil. Ze smeekte krachtig: “Help ons alstublieft. Help de vrouwen. Ze lijden, en ze zijn met velen…”
Ik voelde dat ze tegen mij sprak. Ik wist niet hoe ik haar helpen kon, maar ik wist wel dat ik op zijn minst naar haar verhaal kon luisteren. Na haar korte presentatie zocht ik contact met haar. Haar naam is Faridah. We spraken elkaar en spraken af om elkaar de volgende maandag op Zoom te ontmoeten voor meer verhalen.
Die maandag logden we in zoals afgesproken en ze begon haar leven met me te delen. Niets had me hierop voorbereid. Ik had geen glas water of tissues meegenomen naar mijn bureau. We praatten en huilden van negen tot drie, geen tijd voor pauze of voor een bezoek aan de toilet. We veegden onze tranen en neuzen af zonder schaamte voor elkaar. We waren gewoon twee Afrikaanse vrouwen, buiten Afrika, die pijn deelden. De één liet het los en de ander maakte het ademen gemakkelijker, was een luisterend oor. Faridah’s verhaal is net een horrorfilm. Ze vertelde over haar misbruik als kind. Hoe haar familie haar gevangen zette en later verkocht. Als meisje had ze geen andere mensenrechten dan de volwassenen te dienen.
Haar verhaal bleef zich in mijn hoofd afspelen. Vaak tijdens de wandelingen die ik maakte in de kerstvakantie. Het beïnvloedde mijn werk. Elke keer als ik achter de computer ging zitten, herinnerde ik mij weer ons gesprek en de vreselijk details hiervan. Het putte me emotioneel uit totdat een vriend me vroeg om te helpen bij het maken van een documentaire over het leven van Faridah.
Wij hopen Faridah’s leven binnenkort met de wereld te kunnen delen. Dit zal mensen in Nederland helpen beseffen hoe bevoorrecht ze nu zijn. Bovenal willen we dat mensen weten en begrijpen wat vrijheid betekent voor mensen uit verschillende geografische gebieden.
Voor Faridah betekent vrijheid een leven zonder angst en de mogelijkheid om keuzes te maken over haar eigen leven. Na het doorstaan van ernstige trauma’s, waaronder marteling, mishandeling en het ontzeggen van haar recht op onderwijs, betekent vrijheid een belangrijke transformatie. Het is haar kans om haar identiteit terug te winnen, haar krachtige overlevingsverhaal te delen en haar intrinsieke waarde te erkennen.
Vrijheid omvat toegang tot onderwijs, waardoor ze waardevolle vaardigheden kan leren, kennis kan vergaren en haar ambities kan nastreven. Deze toegang opent deuren naar mogelijkheden die ooit voor haar gesloten waren vanwege haar omstandigheden. Het betekent ook dat ze de macht en kracht heeft om zelf haar toekomst vorm te geven, haar dromen na te streven en een positieve bijdrage te leveren aan haar gemeenschap.
Voor Faridah betekent vrijheid niet alleen ontsnappen aan onderdrukking; het betekent ook hoop, genezing en de mogelijkheid om haar leven opnieuw op te bouwen op haar voorwaarden. Het houdt in dat ze haar stem terugvindt in een wereld die haar eerder het zwijgen heeft opgelegd. Uiteindelijk is het een reis waarbij Faridah de kracht in zichzelf terugvindt om het leven aan te kunnen, waarbij ze anderen kan inspireren die soortgelijke worstelingen hebben doorstaan op hun weg naar vrijheid.
Je vraagt je misschien af waarom ik Faridah’s verhaal vertel. Ik ben een verhalenverteller die verhalen vertelt van gewone Afrikaanse mensen via mijn podcast Sauti ya Afrika, wat Stem van Afrika betekent. Faridah’s verhaal heeft me diep geraakt en het is een verhaal dat verteld moet worden en herhaald moet worden. Een verhaal dat ons laat nadenken over wat menselijke waarde betekent, wat vrijheid betekent en hoe kostbaar deze is.