
Herdachte groepen: Geallieerde militairen, Burgerslachtoffers, Verzet Nederland
Ontwerper: W. Udema
Onthulling: 1 januari 1957
Vorm en materiaal
Het monument aan de Zeilkerweg in Zenderen (gemeente Borne) bestaat uit drie gedenkstenen en een kruis van graniet. Het kruis is 75 centimeter hoog, 40 centimeter breed en 10 centimeter diep.
Opschrift op de eerste gedenksteen
BOTE VAN DER WAL
GEBOREN 13 MAART 1921
GEFUSILLEERD DOOR DE BEZETTER
OP 24 MAART 1945
Bote, een 23-jarige student in de Franse taal, was thuis ondergedoken in Bergentheim, omdat hij geweigerd had de loyaliteitsverklaring te tekenen, die de Duitsers voor studenten verplicht hadden gesteld. Met onderbreking van een verblijfsperiode bij de familie Ter Avest, heeft Gerald Hood tot aan de dag van zijn dood met Bote van de Wal opgetrokken. Door verraad van een buurtbewoonster, een fel nationaal socialiste, deed een groepje Nederlandse leden van de Grüne Polizei een inval in de woning van weduwe Van der Wal. Bij de huiszoeking die volgde, werden Hood en Van de Wal, die een schuilplaats hadden tussen het dak, ontdekt. Toen door het dak werd geschoten, kwamen beiden tevoorschijn en werden gearresteerd.
Opschrift op de tweede gedenksteen
GERALD HOOD
R.A.F. VLIEGENIER
GEBOREN 25 FEBRUARI 1922
GEFUSILLEERD DOOR DE BEZETTER
OP 21 MAART 1945
In de nacht van 13 augustus 1944, op de terugweg van een bombardement op Braunschweig werd de Lancaster getroffen of door Flak of door een Duitse nachtjager. Bij Almelo ontplofte de hevig brandende Lancaster in de lucht. De helft van de bemanning, waaronder Hood, werd eruit geblazen maar ze kwamen op tijd bij kennis om hun parachutes te trekken. Hood werd al gauw gevonden door de plaatselijke verzetsstrijder Jan Piksen. Hij werd een paar keer overgebracht naar diverse duikadressen. In de nacht van 13 maart 1945 werd het huis waarin hij zich verborg door de SD overvallen. Hoewel hij goed verborgen was besloot Hood zich aan te geven omdat hij vreesde voor het leven van de vrouwen in het huis.
Gedurende de volgende zes dagen werd Hood gemarteld tijdens ondervragingen maar hij bleef weigeren de namen te noemen van de verzetsmensen en andere Nederlanders die hem zeven maanden lang hadden verborgen en geholpen.
Het tweetal werd per fiets naar het Huis van bewaring in Almelo gebracht en daar verhoord door Hauptsturmführer Sandrock. De uitkomsten van dat verhoor waren duidelijk voor Hardegen. Op 21 maart, in de vooravond, gaf hij Sandrock opdracht Hood te executeren. Hij moest met twee ondergeschikten, die hij zelf moest aanwijzen, het vonnis voltrekken. In gezelschap van Feldwebel Franz Hegemann en chauffeur Gefreiter Ludwig Schweinberger, werd Gerald Hood, die inmiddels naar de Dienststelle in Almelo was overgebracht, in een gereedstaande DKW-auto naar Zenderen gereden.
Aangekomen op de Vloedbelt lieten de SD’ers Hood uitstappen en voor zich uit lopen. Sandrock en Schweinberger liepen mee, Hegeman bleef bij de auto. Na een meter of twintig, vlakbij een bomtrechter, schoot Schweinberger met een gericht nekschot Hood neer, hij was op slag dood. Het stoffelijk overschot werd vlakbij een niet ontplofte bom begraven, om zo ontdekking te bemoeilijken. Echter niet nadat ze hem hadden ontdaan van zijn met bloed besmeurde jas, vest en broek en Schweinberger zich over zijn polshorloge had ontfermd. Na afmelding bij Hardegen werd de kledij in de Dienststelle verbrand.
Vier dagen later, 24 maart, onderging Bote van der Wal hetzelfde lot. Plaats van handeling was dezelfde. In het sinistere gezelschap dat hem begeleidde, had Feldwebel Helmut Wiegner de plaats ingenomen van Hegemann. Tegen half negen kreeg Schweinberger andermaal het 9 mm pistool aangereikt van Sandrock om het bevel van Hardegen uit te voeren. Bote werd door het drietal ter plaatse begraven. Na de bevrijding is hij met Gerald Hood herbegraven op de algemene begraafplaats in Almelo, Bote in een verzamelgraf.
Opschrift op de derde gedenksteen
SEITSE ARNOLD HILBRINK
GEBOREN 24 DECEMBER 1879
COENRAAD JOHAN HILBRINK
GEBOREN 25 JUNI 1915
DIRK CORNELIS RUITER
GEBOREN 31 DECEMBER 1918
GEDOOD DOOR DE BEZETTER
OP 23 SEPTEMBER 1944
meer informatie hierover onder herdenkingsmonument Zenderen (Huize Lidwina).
Locatie
Het monument bevindt zich op het landgoed ‘De Vloedbelt’, gevestigd aan de Zeilkerweg in Zenderen.
Bronnen
Gemeente Borne;
In Verdrukking, Verzet en Vrijheid van drs. G.P. ter Braak, drs. M.F.S. Kienhuis en H. Noordhuis. (Hengelo, Drukkerij Twentsche Courant B.V., 1990).